سرما دهی بذر یا خواب بذرها: بذرها دانه‌هایی زنده هستند که از آن‌ها برای تکثیر گیاهان می‌توان استفاده کرد. تقریباً می‌توان گفت بسیاری از گیاهان تولید بذر می‌کنند. هر گیاهی با شرایط خاص و با توجه به سن بلوغ خود گلدهی می‌کند که گل‌های هر گیاهی طول عمر خاصی دارند.
بسیاری از بذر ها حتی پس از رشد کامل و نیز قرارگیری در شرایط مناسب، قادر به جوانه زنی نیستند که به این بذرها، بذرهای خواب گفته می شود. در برخی از بذرهای در خواب، تغییرات مورفولوژیکی باید اتفاق بیافتد تا عمل جوانه زنی شروع شود.
در سرما دهی بذر ها مثلاً گل‌های برخی گیاهان عمر ۲ الی ۵ روزه دارند اما برخی گیاهان ممکن است تا یک الی دوماه نیز گل‌هایشان عمر کند. زمان گلدهی گیاهان متفاوت است، برخی گیاهان اوایل بهار گلدهی کرده اما برخی گیاهان در فصل تابستان گلدهی می‌کنند و حتی گیاهانی هستند که در فصل‌های دیگر سال نیز گلدهی می‌کنند.
انواع بذر اورجینال خارجی
گیاهانی که در اوایل بهار گلدهی می‌کنند و تا اواخر بهار بذرهایشان بر سطح خاک می‌ریزند، جوانه می‌زنند و تا شروع فصل سرما به قدری رشد می‌کنند که در برابر سرما مقاومت می‌کنند. اما گیاهانی که تولید بذر در آن‌ها کمی دیرتر صورت می‌گیرد جوانه زنی آن‌ها به فصل سرما نزدیک می‌شود و به علت ضعیف بودن جوانه‌ها و عدم مقاومت آن‌ها به سرما جوانه‌ها خراب می‌شوند. پس این نوع بذرها در فصل سرما به خواب می‌روند تا در فصل بهار جوانه زنی کنند.
بذرهایی که در اواخر فصل تابستان یا اوایل فصل پاییز می‌رسند حتماً باید سرمادهی یا خواب زمستانی را بگذرانند و سپس برای جوانه زنی کاشت شوند. خواب بذر هارا نیز می‌توان به صورت مصنوعی اعمال کرد. بذرها را به مدت ۴۰ الی ۶۰ روز درون جا میوه‌ای یخچال خانه قرار دهید و سپس در فصل مناسب با شرایط مناسب آن را بکارید. این روش می تواند برای بذوری که دارای خواب داخلی هستند، دوره سرد زمستان را شبیه سازی کند. برای سبز شدن برخی بذرها مانند بذر بسیاری از درختان در طول دوره سرمادهی داخل دستمال مرطوب قرار دهید.
توجه کنید که همه بذرها به سرمادهی احتیاج ندارند و فقط یکسری از بذرها این‌گونه می‌باشند که می‌توانید با جست و جو و تحقیق در اینترنت یا پرس و جو از افراد با تجربه اطلاعات درباره نیاز بذری که دارید کسب کنید. امروزه بیشتر فروشگاه‌هایی که بذر می‌فروشند، خودشان زمستان گذرانی را برای این بذرها اعمال می‌کنند و شما نیاز ندارید اینکار را انجام دهید ولی حتماً قبل از خرید بذر نسبت به این عمل اطلاعاتی کسب کنید و سپس نسبت به کاشت آن اقدام کنید. اما اگر بذر را از گیاه خودتان به‌دست آورده‌اید حتماً باید اگر نیاز باشد عمل خواب بذر را اعمال کنید تا بذرهایتان جوانی زنی کنند.
دسته بندی سرما دهی بذر ها: واریته‌ها:
چندین واریته‌ی بذر بومی و چندساله هستند که باید خروجشان از دوران رکود را به‌صورت دستی انجام دهید تا در باغ جوانه بزنند و رشد کنند. اگر در حال کاشت دانه‌های بومی هستید و مطمئن نیستید، به‌احتمال زیاد حداقل باید بذرهای خود را از رو بشکافید و بخیسانید و سپس سراغ کاشتشان بروید.
نمونه هایی که باید سرما دهی بذر روی انها انجام شود
ارغوان
جینکو
اقاقیا
افرا ها
خرمالو
انواع افرا
زبان گنجشک
انواع سروها
انواع کاج ها
ابریشم ها
کیوی
بری ها
گلابی
آلبالوی تلخ
باران طلایی( بذرها باید خراش دهی نیز شوند)
شاه توت ها
توت فرنگی ها
زالزالک
انگورها
گوس بری
لینکون بری
زغال اخته
اورنج بری
انار
سیب
ازگیل
زرشک
بنه یا پسته وحشی
نوئل ها
سرمادهی بذر به روش خیساندن/حوله‌ی کاغذی
این یکی از روش‌هایی است که به‌صورت گسترده برای بذرهای بومی استفاده می‌شود. این روش ساده و سریع است و مواد لازم برای آن همان‌جا داخل آشپزخانه‌ی شما پیدا می‌شوند.
چگونه هسته زغال اخته را بکاریم
آن را داخل کیسه‌ی پلاستیکی زیپ‌دار گذاشته و زیپ را ببندید.
بر روی واریته برچسب گذاشته و تاریخ دقیق را روی آن بنویسید.
آن را به مدت ۱ ماه پیش از کاشت داخل یخچال بگذارید. اگر جوانه‌ها شروع به رویش در داخل یخچال کردند، آن‌ها را بلافاصله بیرون آورده و در زمین یا داخل گلدان بکارید تا اینکه موعد کاشتشان در محیط بیرون فرا برسد.
چینه‌بندی سرما دهی بذر ها: کاشت
زمانی که باید بذرهای خود را در یخچال نگه دارید به واریته‌ی شما بستگی دارد، اما معمولاً ۴-۵ هفته برای اکثر گونه‌ها کفایت می‌کند. زمانی که دیگر احتمال سرمازدگی در منطقه‌ی شما نیست، بذرهای خود را از یخچال بیرون آورده و مثل حالت معمول در سطح خاک پخش کنید. پروسه‌ی ساده و سریع چینه‌بندی سرد می‌تواند به جوانه‌زنی سریع‌تر بذر و پرورش بهتر آن در بستر باغ یاری برساند.
