محافظت از گیاهان در برابر سرما اهمیت زیادی دارد، به ویژه در مناطقی که دمای هوا به زیر صفر میرسد. برای محافظت از گیاهان در مقابل سرما، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- پوشاندن گیاهان:
- از پلاستیک، پارچه یا پارچههای مخصوص باغبانی (مانند پارچهی نانو) برای پوشاندن گیاهان در شبهای سرد استفاده کنید. این پوششها به حفظ گرما کمک میکنند. در طول روز، اگر هوا آفتابی باشد، پوششها را بردارید تا گیاهان نور خورشید بگیرند.
- مالچپاشی:
- با اضافه کردن یک لایهی ضخیم از مالچ (موادی مثل برگهای خشک، کاه، کمپوست، یا پوستههای درخت) به سطح خاک، میتوان ریشهها را در مقابل سرما محافظت کرد. مالچ به حفظ گرمای خاک کمک میکند.
- آبیاری مناسب:
- آبیاری گیاهان قبل از شبهای سرد میتواند کمک کند، زیرا خاک مرطوب گرمای بیشتری را نسبت به خاک خشک نگه میدارد. با این حال، باید دقت کنید که آب بیش از حد به گیاه آسیب نزند.
- انتقال گیاهان به مکانهای محافظتشده:
- اگر گیاه در گلدان است، میتوانید آن را به داخل خانه یا گلخانه منتقل کنید. قرار دادن گیاهان در مکانهایی مانند دیوارهای جنوبی که نور خورشید بیشتری دریافت میکنند، نیز کمککننده است.
- استفاده از لامپهای حرارتی یا بخاریهای کوچک:
- در صورتی که امکان داشته باشد، استفاده از لامپهای حرارتی یا بخاریهای کوچک در گلخانهها یا فضاهای بسته میتواند محیطی گرمتر برای گیاهان فراهم کند.
- استفاده از فریم سرد:
- فریمهای سرد سازههای کوچکی هستند که به عنوان مینی گلخانه عمل کرده و از گیاهان در برابر باد و سرمای شدید محافظت میکنند.
با استفاده از این روشها، میتوان تا حد زیادی از خسارتهای ناشی از یخبندان و سرمازدگی گیاهان جلوگیری کرد.
گیاهان مقاوم در برابر سرما
برخی از گیاهان به دلیل ویژگیهای خاص خود، در برابر سرما مقاومتر هستند و میتوانند در شرایط سردتر نیز رشد کنند یا زنده بمانند. این گیاهان معمولاً مناسب برای مناطقی با زمستانهای سرد هستند. در زیر فهرستی از گیاهان مقاوم به سرما آورده شده است:
1. درختان و درختچهها
- کاج (Pinus): کاجها به دلیل داشتن برگهای سوزنی و ساختار مقاوم، میتوانند دماهای پایین را تحمل کنند.
- سرو (Thuja): این درختچهها مقاوم به سرما هستند و برای ایجاد حریم سبز در باغها مناسباند.
- افرا (Acer): برخی از گونههای افرا بهویژه افراهای ژاپنی میتوانند در مناطق سردسیر نیز رشد کنند.
- زالزالک (Crataegus): این درختچههای مقاوم به سرما، تحمل خوبی به زمستان دارند و در دمای پایین نیز زنده میمانند.
2. گیاهان دائمی گلدار
- رز (Rosa): بسیاری از گونههای رز تحمل خوبی به سرما دارند، بهویژه اگر در فصل سرما محافظت شوند.
- لاواند (Lavandula): لاواند یک گیاه دائمی است که میتواند سرما را تا حدودی تحمل کند، بهویژه در خاکهای خوب زهکشیشده.
- پریوش (Vinca minor): این گیاه همیشهسبز، مناسب برای کاشت در مکانهای سرد و سایهدار است.
- گاوچشم (Leucanthemum vulgare): این گیاه مقاوم به سرما میتواند در مناطق سرد رشد کند و گلهای زیبایی تولید کند.
3. سبزیجات و گیاهان خوراکی
- کلم پیچ (Brassica oleracea): کلم پیچ یکی از مقاومترین سبزیجات به سرماست و میتواند دمای پایین را تحمل کند.
- اسفناج (Spinacia oleracea): این گیاه برگدار به خوبی در هوای سرد رشد میکند و یکی از سبزیجات زمستانی است.
- هویج (Daucus carota): هویج نیز میتواند در دماهای سرد زمین زنده بماند و در طول زمستان برداشت شود.
- تره (Allium schoenoprasum): این سبزی مقاوم به سرما، میتواند در باغچههای سردسیر به خوبی رشد کند.
4. گیاهان پوششی
- پیچ امینالدوله (Lonicera): این گیاه پوششی مقاوم به سرما، درختچهای همیشهسبز و بسیار سرسخت است.
- آویشن (Thymus): آویشن یکی دیگر از گیاهان مقاوم به سرما است که در زمستان هم میتواند در محیطهای سردسیر رشد کند.
- سدوم (Sedum): این گیاه پوششی مقاوم به سرما در انواع مختلفی وجود دارد و در خاکهای کمتغذیه نیز زنده میماند.
5. گیاهان دارویی و معطر
- رزماری (Rosmarinus officinalis): اگرچه رزماری به طور کلی در دماهای بسیار سرد نیاز به محافظت دارد، اما برخی از گونهها به سرما مقاومترند.
- مریم گلی (Salvia officinalis): این گیاه دارویی میتواند سرما را تحمل کند و در مناطق سردسیر همچنان زنده بماند.
این گیاهان میتوانند گزینههای خوبی برای کاشت در مناطقی با زمستانهای سرد باشند و به شما کمک میکنند تا فضای سبز و باغی خود را در طول سال حفظ کنید.
سوالات متدوال
1. چگونه میتوان از گیاهان مقاوم به سرما در برابر سرمای شدید محافظت کرد؟
- حتی گیاهان مقاوم به سرما در دماهای بسیار پایین ممکن است نیاز به محافظت داشته باشند. از پوشاندن گیاهان با پارچه یا پلاستیک، استفاده از مالچ برای حفظ گرمای ریشهها، و انتقال گیاهان به مکانهای محافظتشده در شبهای سرد استفاده کنید.
2. کدام سبزیجات میتوانند در دمای پایین رشد کنند؟
- سبزیجاتی مانند کلم پیچ، اسفناج، تره و هویج میتوانند در شرایط سرد رشد کنند و به دلیل مقاومت بالا در برابر سرما مناسب برای کاشت در پاییز و زمستان هستند.
3. چه زمانی باید گیاهان مقاوم به سرما کاشته شوند؟
- بهتر است این گیاهان را در اوایل پاییز یا اواخر زمستان بکارید تا فرصت داشته باشند قبل از سرما رشد کنند. گیاهان چندساله را نیز میتوان در طول سال کاشت، به شرطی که قبل از شروع سرما فرصتی برای استقرار در خاک داشته باشند.
4. آیا گیاهان مقاوم به سرما نیاز به مراقبت خاصی دارند؟
- بله، هرچند این گیاهان نسبت به دمای پایین مقاوم هستند، ولی نیاز به آبیاری منظم (به خصوص در خاک مرطوب) و تغذیه با کودهای مناسب دارند. همچنین، محافظت از ریشهها با مالچ میتواند به بهبود مقاومت گیاه کمک کند.
5. چگونه میتوان فهمید که گیاه به سرما حساس است؟
- برخی از علائم حساسیت به سرما شامل زرد شدن یا قهوهای شدن برگها، پژمردگی، یا ایجاد نقاط یخزده روی برگها هستند. اگر این علائم در گیاهان دیده شد، باید فوراً گیاه را محافظت کنید.
6. آیا گیاهان مقاوم به سرما نیاز به هرس دارند؟
- بله، هرس گیاهان مقاوم به سرما معمولاً در اوایل بهار انجام میشود تا شاخ و برگهای مرده و آسیبدیده از سرما برداشته شود و گیاه آماده رشد در فصل جدید شود.
7. آیا همه گیاهان مقاوم به سرما دائمی هستند؟
- خیر، برخی از گیاهان مقاوم به سرما چندساله هستند و هر سال بازمیگردند، در حالی که برخی دیگر یکساله هستند و فقط در فصل خاصی از سال زنده میمانند.
8. آیا استفاده از لامپ حرارتی یا بخاری کوچک برای گیاهان مقاوم به سرما لازم است؟
- در مناطقی که سرمای شدید و طولانیمدت وجود دارد، استفاده از لامپ حرارتی یا بخاری کوچک در گلخانهها یا محیطهای داخلی میتواند به حفظ دمای مطلوب و جلوگیری از یخزدگی گیاهان کمک کند.
مقاله : محافظت از گیاهان در برابر سرما